Նորություններ » Մադրիդն էլ, Բարսելոնն էլ պիտի գիտակցեն` ժամանակն է հեռանալ անդունդի եզրից

Մադրիդն էլ, Բարսելոնն էլ պիտի գիտակցեն` ժամանակն է հեռանալ անդունդի եզրից

09.10.2017 | 23:15

Համեմատելով իրադարձությունների զարգացումը, երբ կատալոնյան խորհրդարանը անկախություն հայտարարեց 1934-ի հեկտեմբերին, իսկ Մադրիդը պատասխանեց կատալոնացիների ձերբակալություններով, Financial Times-ը գրում է, որ ներկա ճգնաժամը, թեպետ չի հասել այն ժամանակվա մասշտաբներին, բայց հեռու չէ:

Կատալոնիայի իշխանությունները հաշվի առան խորհրդարանի հատուկ նիստ անցկացնելու Իսպանիայի Սահմանադրական դատարանի արգելքը: Նիստում ծրագրվում էր շրջանի անկախության հռչակումը: Նրանք բուն նիստը չեղարկեցին և հաջորդ օրվա նիստի օրակարգում հարցը չներառեցին: Մադրիդն իրեն նվազ խելամիտ է պահում` նորից սպառնալով վերացնել Կատալոնիայի ինքնավարությունը և ուղիղ կառավարում մտցնել: Կենտրոնական կառավարության նման քայլերը կարող են համընդհանուր ապստամբություն ու նույնիսկ ուժային կոնֆլիկտ հարուցել: Ամենաանխելամիտը անկախությանը ուժային մեթոդներով հակազդելն է: Դա միայն կամրապնդի անջատականների դիրքերը և կմեծացնի տնտեսական կոլապսի ռիսկը, որ բոլոր ուժերով պետք է թույլ չտան ոչ միայն Կատալոնիան ու Իսպանիան, այլև ԵՄ-ն: Ստատուս քվոն պահպանելու կողմնակիցների Բարսելոնում կիրակի օրվա բազմահազարանոց հանրահավաքից հետո Guardian-ը հարց է տալիս` ինչու՞, եթե այդքան մարդ շրջանում անջատում չի ուզում, անկախության կողմնակիցների դիրքերն այսօր ավելի ուժեղ են, քան վերջին տարիներին երբևէ եղել է: Guardian-ի կարծիքով` միասնականության կողմնակիցները բաժան-բաժան են, իսկ անջատականները` միասնական։ Իսպանացի պահպանողականները` վարչապետի գլխավորությամբ, Կատալոնիայում հանրաճանաչություն չեն վայելում, նրանց ընդդիմախոս սոցիալիստները տրոհված են, իսկ Կատալոնիայի սոցիալիստական կուսակցությունն ընդունվում է իբրև անկախության կողմնակիցների ատելի Ռախոյի դաշնակից: Երբ միասնականության կողմնակիցների ՙլռող Կատալոնիան՚ կիրակի օրը փողոց դուրս եկավ, Կատալոնիայի ղեկավար Կառլես Պուչդեմոնը կանգնեց երկընտրանքի առաջ` եթե շրջանի անկախությունը հռչակվի, խնդիր են դառնում ոչ թե Ռախոյն ու Մադրիդի ուղղակի կառավարումը, այլ սեփական համերկրացի կատալոնացիները: Բայց Ռախոյն էլ չպիտի խաբվի ու կիրակնօրյա երթը ընդունի իբրև իր կոշտ գործողությունների ու ոչ ճկուն դիրքորոշման հավանություն: Ամենախելամիտը, որ կարող է անել Իսպանիայի վարչապետը, իր ունեցած իշխանությունն օգտագործել ու շրջանային նոր ընտրություններ անցկացնելն է: Շրջանում ներկա տրամադրությունների պարագայում` արտահերթ ընտրությունների ժամանակ անկախության կողմնակիցների կոալիցիան կարող է կորցնել վերահսկողությունը Կատալոնիայի խորհրդարանում: Բայց նույնիսկ Մադրիդի համար իրադարձությունների այդքան բարենպաստ զարգացման դեպքում հազիվ թե հաջողվի վերջակետել կատալոնյան անկախության պատմությունը։

Times-ի կարծիքով` Մարիանո Ռախոյը պետք է ճիշտ գնահատի իրավիճակը և դադարի Բարսելոնում կատարվողը դիտարկել իբրև անհնազանդություն, որը պահանջում է զսպիչ գործողություններ: Վարչապետը պետք է գիտակցի, որ խնդիրը քաղաքական է և քաղաքական լուծում է պահանջում: Քանի որ Ռախոյն ու Պուչդեմոնը միմյանց չեն հասկանում ու չեն վստահում, իրավիճակը կառուցողական հուն վերադարձնելու համար միջնորդ է պետք: ԵՄ-ն, ի դեմս Ժան Կլոդ Յունկերի, արդեն հրաժարվել է այդ դերը ստանձնելուց, թեպետ Կատալոնիայի իշխանությունները այդ հույսն ունեին: ԵՄ-ն այնքան է անհանգստացած, որ կատալոնյան հրդեհը Բասկերի երկիր, Հյուսիսային Իտալիա չհասնի ու չբռնկի ֆլամանդացի ակտիվիստներին, որ ցանկանում է ճգնաժամն ինքն իրեն վերանա ու ստատուս քվոն ինքն իրեն պահպանվի` հեգնում է Times-ը: Իր ծառայություններն արդեն առաջարկել է Շվեյցարիան, ըստ լուրերի` նաև Վատիկանը: Ռախոյը պետք է հպարտությունը ծալի ու ընդունի, որ պետք է դրսի աջակցությունը: Times-ը կարծում է, որ համաիսպանական խորհրդաժողով է պետք, որին կմասնակցեն Իսպանիայի բոլոր ինքնավար շրջանները և համատեղ կորոշեն` ինչպես կարելի է փոխել Սահմանադրությունը: Այդ խորհրդաժողովում գուցե ձևը գտնվի` բավարարելու կատալոներենի պահպանման ու օգտագործման, հարկահանության, ընդհանրապես` շրջանը Իսպանիայի մաս ճանաչելը լայն ինքնավարությամբ:

Հազիվ թե այդ որոշումը ընդունեն համոզված անջատողականները, բայց կհանգստացնի չափավորականների մեծ մասին: Այլընտրանքը առճակատման տարիներն են, որ կբաժանեն Կատալոնիան, Իսպանիան ու ամբողջ Եվրոպան: Կոնֆլիկտի երկու կողմերն էլ պիտի գիտակցեն, որ ժամանակն է անդունդի եզրից հեռանալու:
BBC

Հ.Գ. Անգլիական թերթերը ճիշտ են նկատել` Եվրամիությունը իսկապես չափազանց արագ անցավ Մադրիդի կողմը և Իսպանիայի ներքին գործ հայտարարեց Կատալոնիայի խնդիրը` հրաժարվելով միջնորդի ու հաշտարարի դերից: Մինչդեռ անջատողականությունը ԵՄ-ում կանխելու համար պետք էր կամրջել Մադրիդն ու Բարսելոնը` ոսկե միջինը գտնելու հնարավորություն տալով նրանց: Գուցե Մարիանո Ռախոյն էր մեղավոր, գուցե ԵՄ ղեկավարները: Առավել հավանական է, որ միջազգային իրավունքը սկզբունքային խնդրի է բախվել տարիներ առաջ և մինչև հիմա չի կարողանում լուծել` ո՞րն է գերակա` տարածքային ամբողջականությու՞նը, թե՞ ազգի ինքնորոշման իրավունքը, և գերադասում է ստատուս քվոն ձգել` մինչև պարանը կտրվի:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 3094